اصلاح تغذیه سالمندان و تشویق آنها به ورزش و فعالیت تأثیر قابل‌توجهی بر کیفیت زندگی سالمندان و افزایش امید در آنان دارد. سقوط، چاقی و اضافه‌وزن، دیابت نوع ۲، بیماری‌های قلبی- عروقی و انواع خاصی از سرطان از جمله بیماری‌های رایج در دوران سالمندی هستند که با ورزش و تغذیه‌ی سالم می‌توان از آنها پیشگیری کرد.
مطالعات نشان می‌دهند سالمندانی که رژیم غذایی سالم دارند، از سلامت عمومی بیشتری نسبت به همتایان خودشان برخوردارند. مطالعات دیگری نشان می‌دهد ورزش و داشتن تحرک در دوران سالمندی نه تنها از ابتلا به بسیاری از بیماری‌های بالینی جلوگیری می‌کند، در حفظ قدرت شناختی، عاطفی و عملکرد اجتماعی سالمندان نیز مؤثر است.
نمی‌توان انکار کرد که شرایط مالی، توانایی‌های فیزیکی و شرایط پزشکی سالمندان با یکدیگر متفاوت است و این بر شیوه‌ی زندگی آنها تأثیر می‌گذارد. به‌عنوان مثال، ترس از سقوط ممکن است سبب شود سالمندان تمایل چندانی به حرکت از جای خودشان نداشته باشند. ممکن است برخی از سالمندان داروهایی را مصرف کنند که سبب شود اشتهای کافی نداشته باشند یا ذائقه‌شان را تغییر دهد. بااین‌حال باز هم می‌توان با توجه به شرایط فرد، سبک زندگی او را طوری تغییر داد که از حداقل استانداردهای سلامت سالمندان برخوردار باشد.
احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی، تصلب شرایین، سکته‌ی مغزی، کمبود حافظه، پوکی استخوان، انواع سرطان، فشار خون بالا و کلسترول در دوران سالمندی شایع‌تر است. رژیم غذایی سالم در پیشگیری از این دسته از بیماری‌ها یا کنترل آنها تأثیر زیادی دارد.
بیشترین بخش رژیم غذایی سالمندان باید از میوه‌ها و سبزیجات فیبردار تشکیل شود. برخی از پزشکان، مصرف ویتامین‌ها، موادمعدنی و مایعات کافی را برای سلامت سالمندان حیاتی می‌دانند. در مقابل، مصرف گوشت، تخم‌مرغ و محصولات لبنی باید تا اندازه‌ای کاهش یابد.
سالمندان باید از مصرف غذاهایی که کالری زیاد و ارزش غذایی کمی دارند اجتناب کنند. نوشیدنی‌های شیرین، غذاهای فرآوری شده، دونات، کوکی و خوراکی‌هایی که در زبان عامیانه به آنها «هله هوله» می‌گوییم از دسته غذاهایی هستند که برای سلامت سالمندان مضر بوده و باید کاملا قطع شوند.
برخی موادغذایی مانند کربوهیدرات‌ها و نمک باید به‌طورکلی در دوران سالمندی محدود شود. اما سالمندانی که شرایط پزشکی خاصی دارند بیشتر باید مراقب باشند. به عنوان مثال، سالمندانی که به دیابت مبتلا هستند باید مصرف کربوهیدرات را بیشتر محدود کنند. افراد دارای فشار خون بالا یا بیماری‌های قلبی نیز بهتر است از رژیم بسیار کم‌نمک استفاده کنند.
با توجه به اینکه به‌طورکلی سالمندان تحرک کمتری نسبت به جوان‌ترها دارند، سوخت‌وساز بدن‌شان تا حد زیادی کاهش می‌یابد. بنابراین مقدار غذایی که می‌خورند بسیار مهم است. میزان کالری مصرفی در بیشتر سالمندان به اندازه‌ی روزانه ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ کالری توصیه شده است.
ورزش و سلامت سالمندان
فعالیت بدنی و ورزش منظم برای کنترل و پیشگیری از انواع مختلف بیماری برای سلامت سالمندان بسیار مفید است. تحرک داشتن در دوران سالمندی به کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی- عروقی، فشار خون بالا، پوکی استخوان، دیابت، ضعف عضلانی و به ویژه افسردگی می‌انجامد.
مزایای ورزش برای سالمندان
حفظ وزن مناسب و سوزاندن کالری اضافی افزایش میزان کلسترول خوب و کاهش میزان کلسترول بد افزایش استقامت فیزیکی بهبود سلامت قلب، ریه و تقویت ماهیچه‌هایی که اکسیژن و مواد مغذی را به بافت‌ها می‌رسانند کاهش دفات سقوط و صدمات ناشی از آن بهبود خلق و خو و بهتر شدن کیفیت خواب البته دقت داشته باشید که هر ورزشی برای سلامت سالمندان مناسب نیست. بهتر است سالمندان درباره‌ی ورزش با پزشک‌شان صحبت کنند، اما به‌طور کلی ۳۰ دقیقه ورزش تا جایی که ضربان قلب ۷۵٪ افزایش یابد کافی است. بهتر است این کار ۳ تا ۵ روز در هفته انجام شود. چند هفته‌ی اول بهتر است از ورزش‌های سبک‌تر شروع کنید و ضربان قلب را ۷۸ ضربه در دقیقه برسانید. پس از چند هفته می‌توانید آن را افزایش دهید، اما بهتر است از ۱۳۲ ضربه در دقیقه بالاتر نرود.
بهترین ورزش‌هایی که برای این منظور مناسب هستند، تمرینات هوازی بی‌خطر، پیاده‌روی، شنا و استفاده از برخی دستگاه‌های ورزشی مناسب سلامت سالمندان است. تمرینات تعادلی، انعطاف‌پذیری و تمرینات مقاومتی نیز می‌تواند مفید باشد.
اگر در طول ورزش یا بعد از آن احساس درد قفسه‌ی سینه، تنگی نفس، خستگی زیاد و سرگیجه کردید بلافاصله ورزش را متوقف کنید و به پزشک مراجعه کنید. برای جلوگیری از چنین شرایطی بهتر است از قبل با پزشک‌تان مشورت کنید.
| شادمان |
منابع:
کلمات کلیدی: پزشکی سالمندی، سالمندی سالم ، دوران سالمندی، نگهداری از سالمندان، تغذیه سالمندان، تحرک در دوران سالمندی، ورزش سالمندان، بیماری های سالمندان، مراقبت پزشکی از سالمند
https://www.lifeline.philips.com/resources/blog/2014/06/helping-seniors-make-healthy-lifestyle-changes-for-successful-aging.html
https://www.emedicinehealth.com/healthy_lifestyles_for_seniors/article_em.htm
“