وی در ادامه پیرامون دلایل طولانی شدن تهیه و ابلاغ سند ملی سالمندان نیز، بیان داشت: مشکل اصلی طولانی شدن تهیه و ابلاغ سند ملی سالمندان این بود که وقتی شکلگیری این سند در سال ۸۳ مطرح شد، این ماموریت به سازمان بهزیستی واگذار شد که ذیل وزارت بهداشت و درمان بود، اما وقتی سازمان بهزیستی از بدنه وزارت بهداشت جدا شد و به وزارت رفاه پیوست عملا این ناهماهنگی به وجود آمد و چندین سال بر سر این موضوع که متولی امر سالمندی و تولیت امر سالمندی کدام دستگاه است، درگیری وجود داشت و یکی دو سال است که شاهد تفاهم خوبی در این مجموعه هستیم و مشخص شد، فعالیتها و برنامههای حوزه سلامت جسمی سالمندان در وزارت بهداشت خواهد بود و در حوزه سلامت اجتماعی سالمندان، سازمان بهزیستی و وزارت رفاه و سازمانهایی که در حوزههای اجتماعی فعالیت میکنند متولی خواهند بود.
دکتر دلبری در ادامه تصریح کرد: در واقع مسالهای که در این رابطه وجود داشت و علت اصلی تاخیر بود، اولویت ندادن به موضوع سالمندی در کشور است.
با توجه به اینکه ما هنوز براساس اعتقادات ملی و مذهبی بیش از ۹۹ درصد سالمندان را در خانواده مراقبت میکنیم و خانوادهها بودند که از آنها حمایت میکردند، از این رو مسئله سالمندان اولویت دولتها در سنوات گذشته نبوده است ولی با تغییراتی که در مسائل فرهنگی و اجتماعی جامعه صورت گرفت و با تعداد کم فرزندان، کاهش ازدواج و ترک کردن خانواده توسط فرزندان و مهاجرت، اگر چه دیر ولی این موضوع مورد توجه قرار گرفت اما امیدواریم با بسیجی عمومی در این حوزه، عقبماندگی که در تهیه برنامههای حوزه سالمندان وجود دارد، جبران شود.
رئیس انجمن علمی سالمند شناسی و طب سالمندان ایران در ادامه گفتگو با خبرنگار سروش، اضافه کرد:
سالمندی هنوز در اولویت مسئولین قرار نگرفته است زیرا سالمندان پای بیرون آمدن ندارند و در خانوادهها مراقبت و مدیریت میشوند و صدای آنها به جایی نمی رسد.
این در حالی است که تعداد محدودی معتاد متجاهر در تهران اولویت میشود و در سطح بالای حکومت برای آنها برنامهریزی میشود زیرا آنها در جامعه به چشم میآیند و دیده میشوند.
سالمندان در دنیای توسعه یافته به عنوان یک فرصت دیده می شوند اما اگر ما دیر بجنبیم برای ما به عنوان یک تهدید خواهد بود.
تجربه عدم مدیریت و ناکارآمدی در دهه شصتیها دیده شد، ما نتوانستیم این جمعیت پویا را مدیریت کنیم و امروز بخش زیادی از آسیبهای اجتماعی کشور ناشی از عدم مدیریت لازم در سنوات گذشته است.
احمد دلبری با بیان اینکه مشکل سالمندان بسیار عمیقتر از مساله جوانان است، تصریح و خاطرنشان کرد:
اگر جوانان ما نتوانند ازدواج کنند و نتوانند کاری پیدا کنند در منزل پدر و مادر میمانند. اگر کار درست و حسابی پیدا نکنند به نحوی کارگری میکنند ولی حوزه سالمندی به این شکل نیست.
امروز فقط ۸۰ هزار نفر تجرد قطعی در سالمندان ما وجود دارد که این موضوع میتواند مشکلات زیادی برای جامعه بوجود بیاورد و عدم وجود نیروی مراقب لازم برای مراقبت از آنها مطرح شود.
در مقایسه با دنیا میبینیم نیروی لازم برای رویارویی با این جمعیت را نداریم و باید مراقبتی جدیتر داشته باشیم.
بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت مدت زمان لازم برای اینکه جمعیت ده درصدی سالمندان فرانسه به بیست درصد تبدیل شود حدود ۱۲۰ سال بود، کشور سوئد نود سال فرصت داشت اما کشور ایران کمتر از بیست سال فرصت دارد و ما آمادگی لازم را برای رویارویی با این جمعیت در راه، نداریم.
الان وضعیت سالمندی ما بسیار خوب است اما اگر امروز نجنبیم فردا دیر خواهد بود و مدیریت این جمعیت بسیار سخت و پیچیده خواهد بود.
رئیس انجمن علمی سالمند شناسی و طب سالمندان در پاسخ به این سوال که در سند ملی سالمندان چه وظایفی را برای دستگاههای مسئول در این حوزه مشخص شده است، بیان داشت:
اجرا و عملیاتی نمودن سند ملی سالمندان در کشور ما به یک برنامه اجرایی نیاز دارد.
در مورد سند بر اساس وظایف هر سازمانی، تقسیم کار ملی صورت گرفته است.
وزارت بهداشت در گذشته اقدامات بسیار خوبی در حوزه ارتقای سلامت انجام داد در حدی که عدد ۷۸ سال برای امید به زندگی عدد بسیار خوبی است، اما امید به زندگی سالم که مهمتر است، باید مورد توجه قرار بگیرد.
سازمانها و دستگاههای که در این حوزه هستند باید بر اساس رسالت خود فعالیت کنند، وزارت رفاه باید در حوزه سلامت اجتماعی فعالیت کند، شهرداریها تکالیفی دارند که در سند ذکر شده است، وزارت ارشاد نیز همینطور و تمام دستگاههایی که در این حوزه هستند باید بر اساس رسالت خود فعالیتهای خود را تعریف و اجرا کنند.
احمد دلبری در ادامه، مشخص بودن متولی حوزه سالمندی کشور را یک موضوع بسیار مهم دانست و اظهار داشت:
در گذشته شورای ملی سالمندی در وزارت بهداشت بود و با ریاست وزیر محترم بهداشت و درمان و آموزش پزشکی فعالیت می کرد اما الان دبیرخانه شورا در سازمان بهزیستی فعال است.
اما نکته مهم و قابل توجه در این رابطه این است که هنوز در قانون نیامده است که متولی و مسئول حوزه سالمندی کشور کدام دستگاه است.
بعد از برنامه سوم که با صراحت در قانون آمده بود، در برنامههای پنجم و ششم آورده نشد و همچنان بلاتکلیفی از این منظر وجود دارد.
مشخص نبودن مسئول و متولی حوزه سالمندان حتی در سند ملی سالمندان، نکته بسیار مهمی است و تا زمانی که متولی این حوزه مشخص نباشد نمیتوان دستگاه یا شخصی را بابت عمل نکردن به وظایفش بازخواست کرد یا بر عملیاتی شدن وظایفش آن نظارتی داشت.
به اعتقاد بنده این مساله مهم باید در اولویت کار مسئولان قرار بگیرد و متولی حوزه سالمندی کشور به سرعت مشخص شود.
وی در ادامه با اشاره به اینکه ما در کشورمان ۸ میلیون سالمند داریم و این عدد کمی نیست، بیان داشت:
ما انتظار داریم شورای ملی سالمندان به ریاست رییس جمهور تشکیل شود.
از گذشته قرار بود هر ۶ ماه یکبار شورای ملی سالمندان تشکیل جلسه دهد یعنی تا به امروز باید بیش از ۶۰ بار این جلسه تشکیل میشد اما متاسفانه تاکنون این جلسه کمتر از ده بار تشکیل شده و در این مدت حتی یک بار هم به ریاست رییس جمهور تشکیل نشده است.
با توجه به مسائل حوزه سالمندی نیاز است این موضوع در فراتر از یک یا دو دستگاه شکل بگیرد، امروز بین وزارت بهداشت و وزارت رفاه تفاهم خوبی شکل گرفته و ما از دو وزیر محترم متشکریم ولی ما نگران آینده هستیم.
آیا وزارتخانههای دیگر از وزارت رفاه تبعیت خواهند کرد؟ آیا از سازمان بهزیستی تبعیت خواهند کرد؟ بهزیستی تقریبا از بیست هزار سالمند وابسته مراقبت می کند اما ما ۸ میلیون سالمند داریم و نیاز سالمند مراقبتی نیست.
احمد دلبری در ادامه و در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه آیا ما در کشورمان برای مراقبت از این ۸ میلیون سالمند، نیروی متخصص لازم را در اختیار داریم داریم یا خیر، اظهار داشت: متاسفانه یکی دیگر از چالشهای کشور ما در حوزه سالمندی، تربیت نیروی متخصص برای این حوزه است و واقعا در اختیار داشتن کارشناسان این حوزه از پایینترین تا بالاترین رده یکی از مشکلات جدی ما است.
یکی از مشکلات اصلی ما مراقبت از سالمندان است و افرادی که بتوانند در فعالیتهای روزمره به سالمندان کمک کنند.
“