در دوره سالمندی تغییراتی در عملکرد سیستم اسکلتی‌عضلانی سالمندان رخ می دهد و هرگونه نقص در این سیستم‌ها می‌تواند فرد را در وضع ازدست‌دادن تعادل و زمین‌خوردن قرار دهد.
اهمیت حفظ تعادل سالمندان
افزایش روزافزون جمعیت سالمندان که شیوع ناتوانی‌های جسمی در این افراد را به‌همراه دارد، توجه بسیاری از سیستم‌های مراقبتی، بهداشتی و اجتماعی را به خود معطوف کرده است.
در این بین توجه به کاهش توانایی کنترل پاسچر و تعادل سالمندان اهمیت ویژه‌ای دارد؛ چرا که این عامل از جمله مهم‌ترین و شایع‌ترین مشکلات جسمانی سالمندان است.
در این بین توجه به کاهش توانایی کنترل پاسچر و تعادل سالمندان اهمیت ویژه‌ای دارد؛ چرا که این عامل از جمله مهم‌ترین و شایع‌ترین مشکلات جسمانی سالمندان است.
با ورود به دوره سالمندی تغییراتی در عملکرد سیستم‌های اسکلتی‌عضلانی، دهلیزی، حسی پیکری و همچنین بینایی سالمندان رخ می دهد و از آنجا که کنترل تعادل به مشارکت در سه حیطه پردازش اطلاعات به کمک حواس، یکپارچگی مرکزی و همچنین پاسخ حرکتی به محرک‌ها نیازمند است، هرگونه نقص در این سیستم‌ها می‌تواند فرد را در وضع ازدست‌دادن تعادل و زمین‌خوردن قرار دهد.
تعریف تعادل و کنترل پاسچر
پاسچر به معنای وضعیت بدنی مناسب و کنترل پاسچر به عنوان توانایی نگهداری مرکز ثقل بدن درون سطح اتکا شناخته می‌شود که می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری از
زمین‌خوردن افراد هنگام راه رفتن(تعادل پویا) و ایستادن(تعادل ایستا) ایفا کند.
عوامل مؤثر در توانایی کنترل پاسچر
عوامل مختلفی در تعادل سالمندان و بهبود توانایی کنترل پاسچر نقش دارند که بر اساس تحقیقات پیشین، به نظر می‌رسد میزان دقت حس عمقی در مفاصل اندام تحتانی یکی از مهم ترین عوامل مؤثر در این زمینه و از اجزای مؤثر در راه رفتن به شمار می‌رود.
اعتقاد بر آن است افرادی که با کاهش دقت حس عمقی در اندام تحتانی خود مواجهند، قادر به تشخیص به‌موقع نوسانات بدن نیستند و نمی‌توانند نیروی پایدارکننده مناسب برای حفظ تعادل بدن را به‌خوبی ایجاد کنند.
گزارش‌ها حاکی از آن است که تغییرات وابسته به سن در سالمندان که به تغییراتی در سیستم عصبی این افراد منجر می‌شود، می‌تواند عملکرد حس عمقی آن‌ها را هم به طرز چشمگیری کاهش دهد.
با توجه به اینکه گفته شد حس عمقی از عوامل اصلی درگیر در تعادل افراد به شمار می‌رود، کاهش در توانایی عملکردی آن طی دوره سالمندی می‌تواند قابلیت کنترل پاسچر و توانایی پیشگیری از زمین‌خوردن این افراد را به‌مراتب بیشتر از قبل با محدودیت مواجه کند.
با توجه به مشکلات برشمرده، تاکنون تحقیقات بسیاری در راستای بهبود توانایی‌های سالمندان صورت گرفته است که نتایج آن‌ها عمدتاً حاکی از نقش مؤثر تمرینات آبی در افزایش قابلیت‌های جسمانی و همچنین پیشگیری، به تأخیر انداختن و درمان مشکلات ناشی از فرایند پیری است.
تأثیر آب درمانی
اعتقاد بر آن است که تمرین در آب محیطی را فراهم می‌کند که ضمن کاهش ترس از اجرای حرکات و زمین‌خوردن‌های احتمالی، انتقال ورودی‌های اعصاب و روان را نیز افزایش می‌دهد و با بهبود دقت حس عمقی در مفاصل اندام تحتانی امکان برانگیختگی عضلات و حفظ تعادل بدن را با سهولت بیشتری فراهم می‌کند.
با وجود اینکه نقش تمرینات آبی در بهبود حس عمقی اندام تحتانی انکارناپذیر به نظر می‌رسد و این موضوع در تحقیقات پیشین به‌خوبی نشان داده شده است، هنوز این ابهام وجود دارد که پس از مشارکت در تمرینات آبی، تغییرات حس عمقی در کدام یک از مفاصل اندام تحتانی بیشترین نقش را در بهبود تعادل سالمندان دارد؟
با توجه به اینکه شناسایی چنین ارتباطی می‌تواند نقش مهمی در برنامه‌ریزی‌های آتی برای پیشگیری از زمین‌خوردن سالمندان و استفاده حداکثری از برنامه‌های تمرینی داشته باشد، هدف از تحقیق حاضر بررسی نقش حس عمقی مچ پا و زانو در بهبود تعادل سالمندان پس از یک دوره تمرینات آبی است.
“