تغذیه دوران سالمندی از مهمترین موضوعات دوران سالمندی است چرا که تغذیه مناسب و تأثیر مستقیم بر سلامت سالمندان افزایش روزافزون افراد سالخورده چه از نظر تعداد و چه از نظر نسبت آنها به رده‌های سنی دیگر، باعث شده است توجه به تغذیه مناسب و سلامت سالمندان به دغدغه جهانی تبدیل شود.
بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی(WHO)، در سال ۲۰۰۲ حدود ۶۰۵ میلیون نفر سالمند در سراسر جهان وجود داشته است که بالغ بر ۴۰۰ میلیون نفر سالمند در کشورهای کم درآمد زندگی می‌کردند.
انتظار می‌رود تا سال ۲۰۲۵ تعداد سالمندان به بیش از ۱٫۲ میلیارد نفر برسد که ۸۴۰ میلیون نفر در کشورهای کم درآمد قرار دارند. در ایران هم تعداد سالمندان طی سال‌های ۹۰ تا ۹۵ از ۸٫۲ به ۹٫۳ درصد افزایش یافته است و در حال حاضر ۷٫۵ میلیون نفر در کشور زندگی می‌کنند. در پیش‌بینی سازمان بهداشت جهانی آمده است که تا سال ۲۰۴۰ جمعیت سالمندان در جهان از کودکان بیشتر میشود.
بیشتر بخوانید:
تغذیه سالم چگونه باعث تقویت ذهن سالمندان میشود؟
همچنین سازمان بهداشت جهانی(WHO) گزارش داده است که اکثر بیماری‌هایی که افراد سالمند به آن مبتلا می‌شوند ناشی از نداشتن تغذیه مناسب است. برای مثال، به نظر میرسد چربی در غذا با سرطان پروستات، روده بزرگ و پانکراس در ارتباط مستقیم است و بیماری‌های تخریبی مانند پوکی استخوان و دیابت مربوط به رژیم غذایی است. کمبود میکرو ارگانیسم‌ها در میان افراد سالمند به علت فاکتورهایی چون کاهش جذب غذا و تنوع نداشتن رژیم غذایی است.
عوامل موثر بر عدم تغذیه مناسب سالمندان برخی از عوامل، بر اساس نظر سازمان بهداشت جهانی(WHO)، وجود دارد که با دانستن آن می‌توانید موانع تغذیه مناسب را برطرف کنید:
کاهش میزان حساسیت اثرات جانبی دارو ضعف بهداشت دهان و دندان کمبود منابع مالی مشکلات فیزیکی ازدست دادن حافظه افسردگی بهترین تغذیه برای دوران سالمندی با ما همراه باشید تا تغذیه مناسب و سالم برای دوران سالمندی را تشریح کنیم.
اصول اولیه در رژیم غذایی سالمندان عبارت است از:
غذاهای غنی شده از کربوهیدرات مانند سیب زمینی و برنج قهوهای غذاهای غنی شده از پروتئین مانند ماهی سالمون و لوبیا میوه‌ها و سبزیجات(۵ بار در روز) علاوه بر این، شما می‌توانید غذاهای غنی شده از مواد مغذی را در ذیل تهیه کنید:
غذاهایی با اسیدهای چرب امگا ۳ بالا این اسیدهای چرب برای سالمندان بسیار اهمیت دارد، چرا که از التهاب که علت اصلی سرطان، روماتیسم و بیماری قلبی است، جلوگیری می‌کند. همچنین می‌تواند از بیماری آلزایمر پیشگیری کند. اسیدهای چرب در ماهی ساردین، ماهی تن، ماهی قزل آلا و سالمون موجود است.
همچنین در دانه‌های کتان، سویا، روغن کلزا و گردو هم یافت میشود. بر اساس نظر متخصصان، اسیدهای چرب باید دوبار در هفته مصرف شوند.
غذاهای غنی شده با کلسیم کلسیم به سالمندان کمک می‌کند تا دچار پوکی استخوان نشوند. براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی(WHO) شکستگی لگن بر اثر پوکی استخوان از ۱٫۷ میلیون در سال ۱۹۹۰ به حدود ۶٫۳ میلیون در سال ۲۰۵۰ افزایش خواهد یافت و آمارها در ایران نشان می‌دهد که حدود ۴/۵ درصد مردان و ۸ درصد زنان به پوکی استخوان مبتلا هستند. اگر بدن شما کلسیم کافی دریافت نکند، آن را از استخوان جذب می‌کند و باعث شکننده شدن و پوکی استخوان میشود.
غذاهای غنی شده از کلسیم بیشتر در محصولات لبنی مانند شیر، ماست و پنیر و سبزیجات برگ سبز و غلات موجود است. سازمان بهداشت جهانی توصیه می‌کند افراد بالای ۵۰ سال روزانه ۱۲۰۰ میلی‌گرم کلسیم مصرف کنند. این میزان می‌تواند در قالب ۴ فنجان آب پرتقال، شیر یا شیر سویا باشد.
غذاهای غنی شده با فیبر با افزایش سن، سیستم گوارش ما تضعیف میشود. غذاهای فیبردار باعث هضم بهتر غذا میشود. غذاهای غنی شده عبارتند از : آجیل، غلات، نان، برنج قهوهای، میوه‌ها و سبزیجات. متخصصان تغذیه توصیه می‌کنند در رژیم غذایی حتما غذاهای فیبر گنجانده شود.
تغذیه دوران سالمندی و غذاهای غنی شده با آهن
آهن در بدن شما نقش حیاتی ایفا می‌کند؛ چرا که آهن تولیدکننده هموگلوبین است که اکسیژن را در خون از ریه‌ها به سایر قسمت‌های بدن انتقال می‌دهد. زمانی که آهن را به اندازه کافی مصرف نکنید، اکسیژن کمتری به بافت بدن میرسد که باعث خستگی بیش از حد شما میشود.
غذاهای غنی شده با ویتامین C ویتامین C دارای خواص آنتی اکسیدانی است که از بروز سرطان و بیماری قلبی جلوگیری می‌کند. همچنین در تولید کلاژن دخالت دارد که باعث انعطافپذیری پوست سالمندان میشود.
غذاهای غنی شده با ویتامین D ویتامین D در جذب کلسیم به بدن کمک می‌کند که باعث جلوگیری از پوکی استخوان میشود. به طور طبیعی، ویتامین D در تخم مرغ و برخی ماهی‌ها یافت میشود.
در پایان باید افزود، سالمندان از قشر آسیب پذیر جامعه هستند و به مراقبت‌های ویژهای نیازمندند. سالمندان سرمایه‌های زندگی ما محسوب می‌شوند. مراقبت از آنها می‌تواند امید به زندگی را برای این گروه افزایش دهد.
منبع: سایت سازمان بهداشت جهانی