استرس و عواقب آن در دوران سالمندی در هر سنی، استرس بخشی از زندگی انسان است. جوان و پیر باید با شرایط دشوار مواجه شوند و بر موانع موجود غلبه کنند. در حالیکه جوانان برای ایجاد یک حرفه و یا دست یافتن به امنیت مالی تلاش می‌کنند، افراد سالخورده ممکن است با مشکلات سلامتی یا کاهش قدرت مالی مواجه شوند – و یا بطور ساده بگوییم در حفظ استقلال خود دچار چالش می‌شوند و اینها همه عوامل استرس‌زا هستند.در این مطلب قصد داریم در مورد استرس در دوران سالمندی شناخت عوامل و راهکارهای مقابله با آن بحث کنیم. دوران سالمندی چیست؟ سالمندی دورانی از زندگی است که بخش پایانی چرخه حیات انسان را شامل می‌شود. افراد سالمند قابلیت‌های تجدید قوای محدودی دارند و بیش از دیگر دیگران در معرض بیماری، سندروم‌ها و کسالت هستند. بسیاری از سالمندان در طول سال‌های انتهایی زندگی خود نیز هنوز امیدوار زندگی می‌کنند. «سالمندان موفق» تمایل دارند چند چیز مشترک را همیشه حفظ کنند: آنها با دوستان و خانواده خود ارتباط برقرار می‌کنند، آنها ورزش می‌کنند و فعالانه عمل می‌کنند و در کل، آنها راه‌هایی برای کاهش و کنترل استرس در زندگی‌شان پیدا می‌کنند. استرس در دوران سالمندی بطور کلی استرس در دوران سالمندی می‌تواند به دو صورت جسمی و احساسی باشد و هر دوی آنها می‌توانند به خصوص برای افراد مسن عواقبی را به دنبال داشته باشند. اثرات استرس فیزیکی واضح است؛ همانطور که افراد سالخورده می‌شوند، زخم‌ها کندتر بهبود می‌یابند و یا دفع سرماخوردگی از بدن سخت‌تر می‌شود. یک قلب ٧۵ ساله سخت می‌تواند به درخواست بدن برای ورزش کردن پاسخ دهد. و یا هنگامی که یک پیرمرد ٨٠ ساله در یک اتاق نسبتا سرد است، مدت زمان بسیار طولانی صرف می‌شود تا بدن خود را با دمای اتاق تطابق دهد. استرس احساسی ظریف‌تر است، اما اگر مزمن و مداوم باشد، عواقب احتمالی می‌تواند به مراتب خطرناک‌تر باشد. در هر سنی، مغز افرادی که تحت استرس قرار دارند هورمون‌های مضری از قبیل کورتیزول و آدرنالین را آزاد می‌کند که بدن را در حالت آماده باش قرار می‌دهند. هورمون‌های استرس در کوتاه مدت به فرد انرژی و تمرکز می‌دهند، اما مقدار بیش از حد آنها اگر استرس ادامه یابد، می‌تواند بشدت سیستم ایمنی فرد را ضعیف و یا حتی از بین ببرد. مقدار زیاد هورمون‌های استرس در بدن موجب بسیاری از مشکلات سلامتی از جمله بیماری‌های قلبی، فشار خون بالا و تضعیف سیستم ایمنی، می‌شود. برای افراد مسن که در معرض خطر بالای این بیماری‌ها هستند، مدیریت استرس بسیار مهم و حیاتی است. عوامل استرس در دوران سالمندی استرس در دوران سالمندی می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. بطور مثال: بازنشسته شدن فرد نگهداری از همسر بیمار تغییر سبک زندگی مرگ اقوام کاهش توانایی‌های بدن بیماری‌های مزمن نگرانی در مورد طرد شدن زندگی در سرای سالمندان کمبود حمایت‌های اجتماعی عوامل استرس‌زای دوران سالمندی از نوع فقدان و برگشت ناپذیر است. وقتی تعداد این استرس‌ها زیاد و فاصلۀ آنها کم شود و قوای بدنی نیز تحلیل رفته باشد، اثرات مخرب آن بیشتر است. استرس سرعت پیری را افزایش می‌دهد استرس نه تنها باعث احساس پیری در فرد می‌شود بلکه سرعت پیر شدن را نیز افزایش می‌دهد. یک مطالعه منتشر شده در مجموعه آکادمی ملی علوم آمریکا نشان داد که استرس می‌تواند سن فرد را با پیر کردن سلول‌های سیستم ایمنی اضافه کند. این مطالعه روی تقسیم سلول های ایمنی انجام شد و مشاهده شد که پس از مدتی طول سلول‌ها برای تقسیم کوتاه می‌شود و زمان بیشتری صرف تقسیم سلولی می‌شود و به مرور سلول دیگر تقسیم نمی‌شود و این همان عاملی است که انسان نمی‌تواند همیشه زنده بماند. علائم استرس در دوران پیری علائم و نشانه های رایج استرس در دوران سالمندی عبارتند از: الف. فیزیولوژیکی بی خوابی کابوس از دست دادن اشتها اضطراب تکرر ادرار دردهای عضلانی و خستگی ب. هیجانی و روانی اضطراب ترس ناامیدی افسردگی بیقراری تمرکز ضعیف و فراموشی راهکارهای مدیریت استرس در دوران پیری سالمندان می‌توانند مشکلات و احساسات خود را در هنگام مواجهه با استرس با اطرافیان خود در میان بگذارند. این کار هم اطمینان خاطر به آنها می‌دهد و هم با مشورت با دیگران راهکاری برای مقابله با آن بدست می‌آید. یک زندگی اجتماعی فعال، شیوه زندگی سالم و تمرینات آرامش بخش، همه راه‌های مفیدی برای مقابله با استرس در دوران سالمندی است. مشارکت در کارهای داوطلبانه و خیرخواهانه علاوه بر کمک به دیگران باعث تقویت اعتماد به نفس و امیدوار شدن به ادامه زندگی می‌شود. تفکر مثبت، مانند شکرگزاری برای دستاوردهای زندگی و نقاط قوت خود، می‌تواند به افزایش اعتماد به نفس و مقابله با استرس کمک کند. سالمندان می‌توانند در صورت نیاز از متخصصان کمک بگیرند. سیگار کشیدن، نوشیدن الکل و مصرف مواد مخدر استرس زا هستند و نباید هرگز به عنوان راهی برای مقابله با استرس استفاده شوند. منابع: healthday
