صرف‌نظر از دلایل ژنتیکی، یکی از مهم‌ترین عواملی که بر سلامتی سالمندان تأثیر می‌گذارد و آنها را در معرض ابتلا به بیماری‌های خطرناک مانند بیماری‌های قلبی – عروقی، دیابت، سرطان و نظایر آن قرار می‌دهد شیوه نادرست زندگی این افراد است. در ادامه ویژگی‌های سبک زندگی سالمندان را بررسی خواهیم کرد.
ویژگی‌های سبک زندگی سالم دوران سالمندی با کاهش توانایی‌های فیزیکی و روانی در زندگی روزمره همراه است. این کاهش توانایی سبب می‌شوند این افراد به انواع بیماری‌های حاد و مزمن مبتلا شوند. به همین دلیل، بررسی الگوی زندگی و ویژگی‌های سبک زندگی سالمندان بسیار مهم است. سبک زندگی سالم باید مواردی مانند تغذیه مناسب، ورزش و تمرینات بدنی، حفظ وزن مناسب، تقویت مغز و افزایش مهارت‌های شناختی و نیز روابط اجتماعی این افراد را پوشش دهد.
رژیم غذایی– متأسفانه بسیاری از سالمندان به دلیل درآمد کم، کم‌اشتهایی ناشی از بیماری‌ها و مصرف برخی داروها به سوءتغذیه مبتلا هستند. از سوی دیگر، کاهش سوخت‌وساز بدن سبب می‌شود سالمندان سبک زندگی سالم نداشته و در معرض خطر چاقی، دیابت، بیماری‌های قلبی – عروقی و نظایر آن قرار بگیرند.
رژیم غذایی سالمندان در هر وعده باید شامل کربوهیدرات (نان، برنج، ماکارونی و سیب‌زمینی) و فیبر (حبوبات، سبزیجات و میوه‌ها) باشد. از آنجایی که سالمندان با کاهش توده‌ی عضلانی و در مقابل افزایش چربی مواجه هستند، بهتر است در رژیم غذایی خود از پروتئین برای تولید سلول‌های جدید و افزایش حجم ماهیچه‌ها (شامل مرغ و ماهی و گوشت به اندازه مورد نیاز) و فقط از چربی‌هایی مانند روغن زیتون و چربی‌های غیراشباع (مانند امگا ۳) استفاده کنند.
علاوه بر موارد فوق، محدود کردن میزان نمک به‌شدت توصیه می‌شود. نمک در دوران سالمندی می‌تواند به افزایش فشار خون و درنتیجه به سکته مغزی یا قلبی منجر شود.
ورزش- بسیاری از سالمندان به دلیل محدودیت توانایی‌های حرکتی شامل دردهای عضلانی، آرتریت‌ها، پوکی استخوان و ترس از سقوط تمایل چندانی به ورزش نشان نمی‌دهند. در حالی که ورزش یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های سبک زندگی سالم به شمار می‌رود.
سالمندان می‌توانند هر چهار نوع تمرین استقامتی، قدرتی، تعادل و انعطاف‌پذیری را انجام بدهند. تمرینات استقامتی (هوازی) شامل پیاده‌روی سریع، دوچرخه‌سواری، بالا رفتن از پله‌ها و شنا است که ضربان قلب را افزایش می‌دهد و سیستم گردش خون و تنفس را بهبود می‌بخشد. تمرینات قدرتی مانند بلند کردن وزنه‌ها موجب تقویت عضلات و ماهیچه‌ها می‌شود و تمرینات تعادلی برای بهبود حفظ تعادل سالمندان بسیار مناسب است. تمرینات کششی که مربوط به انعطاف‌پذیری افراد می‌شود سبب می‌شود حرکت عضلات و مفاصل آسان‌تر صورت گیرد.
فراموش نکنید همه ورزش‌ها برای سالمندان مناسب نیستند، به همین دلیل مشاوره با پزشک قبل از انجام تمرینات ضروری است.
تقویت مهارت‌های شناختی- با افزایش سن، قدرت تفکر و توانایی‌های شناختی فرد رو به زوال می‌رود و فرد را در معرض بیماری‌های متعددی مانند فراموشی، آلزایمر و دمانس (زوال عقل) قرار می‌دهد. این بیماری‌ها روی تمام فعالیت‌های روزمره، نحوه تصمیم‌گیری، برنامه‌ریزی و تمرکز سالمندان اثر منفی می‌گذارند.
مشکلات شناختی علاوه بر دلایل ژنتیکی (که غیر قابل کنترل است)، به دلایل محیطی و سبک زندگی نیز ارتباط دارند. از دلایل محیطی می‌توان به آسیب‌های مغزی (مانند تصادفات رانندگی، سقوط و ضربه‌های شدید به سر) و از دلایل مربوط به سبک زندگی می‌توان به سوءمصرف دارو، سیگار، سوءتغذیه، اعتیاد به الکل و بیماری‌هایی مانند بیماری قلبی، سکته و افسردگی اشاره کرد.
سالمندان با داشتن سبک زندگی سالم می‌توانند توانایی‌های شناختی را در خودشان تقویت کنند. فعالیت‌های مغزی مانند یاد گرفتن یک مهارت یا سرگرمی جدید، مطالعه کتاب و مجلات و انجام بازی‌های فکری بهترین روش برای فعال نگه‌داشتن مغز است. علاوه بر آن، ترک سیگار و الکل، تقویت روابط اجتماعی و برقراری تعامل با دیگران نیز می‌توانند در پیشگیری از مشکلات شناختی مؤثر باشند.
سالمندی پایان زندگی نیست بسیاری از سالمندان با نزدیک شدن به ۶۰ سالگی، به تدریج تمام عادات خوب دوران میان‌سالی‌شان را به دست فراموشی می‌سپارند. این در حالی است که برخورداری از سبک زندگی سالم برای سالمندان حیاتی‌تر است. سالمندی پایان زندگی نیست؛ هنوز هم می‌توانید شاد باشید و سالم زندگی کنید. کار خاصی هم نباید انجام بدهید، کافی است یک سبک زندگی سالم برای خودتان درست کنید و از همان شیوه پیروی کنید. یک سالمند شاد و سالم در جهانی که رو به پیری می‌رود، می‌تواند نقش مؤثری داشته باشد.
https://www.nia.nih.gov/health/maintaining-healthy-weight
https://www.nia.nih.gov/health/cognitive-health-and-older-adults
https://www.nia.nih.gov/health/exercise-and-physical-activity-getting-fit-life
https://www.indi.ie/fact-sheets/fact-sheets-on-nutrition-for-older-people/509-good-nutrition-for-the-older-person.html
“