میان‌سالی برای کسی استثنا قائل نمی‌شود. وقتی قرار است زیبایی کمرنگ شود، برایش فرقی ندارد که روی پیشانی یک کارگر معدن زغال سنگ می‌نشیند، یا بر چهره هنرمندان پیشکسوت . میان‌سالی با تمام مختصاتش برای همه تا حدودی یکسان است و البته برای هنرمندان کمی‌بی رحم تر چرا که آنها را از مرکز توجه دور می‌کند.
هنرمندی که کارتن خواب شد برای اینکه وضعیت نامناسب هنرمندان از لحاظ معیشتی و بیمه بازنشستگی و خدمات درمانی را بررسی کنیم باید به ده سال گذشته برگردیم. به زمانی که اکثر هنرمندان پیشکسوت از نداشتن هر گونه پشتوانه‌ای گله می‌کردند و می‌گفتند با این وضعیت خیلی از آنها ممکن است به دلیل عدم توانایی پرداخت هزینه‌های درمان، منتظر مرگ بنشینند. نمونه بارز آن ملکه رنجبر، بازیگر«زیر آسمان شهر» است که این اواخر در چندین مصاحبه گفته بود:« منتظر مرگ نشسته و هیچ کس به سراغش نمی‌آید.» نمونه دیگری از هنرمندان پیشکسوت فراموش شده را هم می‌توان در زندگی ثریا حکمت دید. بازیگری که سالها در سینما نقش آفرینی کرد اما با ورود به میان‌سالی دچار بحران‌های جدی شد. نداشتن خانه و از طرفی و کم کاری با بالا رفتن سن و نداشتن درآمد، باعث شد او پولی برای ادامه زندگی نداشته باشد و کارتن خواب شود و در نهایت به بیماری‌های زیادی دچار شود. هنرمندان زمانی به فکر ثریا حکمت افتادند که او مشکلات زیادی داشت و در نهایت نتوانست عمر زیادی داشته باشد. او در کمال ناباوری از دنیا رفت و خیلی‌ها را به فکر انداخت که باید از هنرمندان به طور جدی‌تر حمایت کنند.
عملیات نجات برای اهالی هنر انجمن حمایت از هنرمندان پیشکسوت شاید به دلیل چنین اتفاقاتی بود که تشکیل شد. انجمنی که تلاش می‌کرد با هر بهانه ای پشتوانه‌ای بزرگ برای آنها باشند. محمد رحمانی مسوول روابط عمومی‌موسسه هنرمندان پیشکسوت درباره این موسسه می‌گوید: « موسسه هنرمندان پیشکسوت یک نهاد عمومی‌غیر دولتی است و از سال ۱۳۹۱ فعالیت خود را شروع کرده است.در حال حاضر نزدیک به شش سال از فعالیت این موسسه با مدیریت میرعباس عظیمی‌می‌گذرد و نزدیک به ۷۶۰ عضو در حوزه هنر دارد که شرایط آنها به دو بخش تقسیم می‌شود، بخش اول شرایط سنی است که باید سن این افراد بالای ۶۰ سال باشد و دومین بخش دارا بودن نشان درجه یک هنر از شورا ارزشیابی هنرمندان،شاعران و نویسندگان است.اعضای گروه پیشکسوت از طریق وزارت کشور و وزارت ارشاد به ما ابلاغ می‌شود و خود موسسه به طور مستقیم عضوگیری نمی‌کند.»
اما اینکه فعالیت‌های این موسسه به چند بخش تقسیم می‌شود موضوع مهمی است که شاید خیلی از اهالی هنر هم از آن بی اطلاع باشند، رحمانی می‌گوید: بخش اول رفاهی است و در این بخش فعالیت‌هایی مانند جشن تولد، سفرهای گروهی،سفرهای انفرادی انجام می‌شود. بخش دوم معیشتی است که در این بخش بیمه این دسته از هنرمندان و کمک در بخشی از هزینه‌های معیشتی اعضای گروه قرار می‌گیرد. بخش سوم مربوط هم به حمایت از تولید آثار هنری می‌شود.
در بخش رفاهی از جمله فعالیت‌هایی که انجام می‌گیرد می‌توانیم به برگزاری جشن تولد اشاره کنیم، ما هر ماه برای متولدین همان ماه در موسسه جشن تولد برگزار می‌کنیم.یکی دیگر از فعالیت‌ها در این بخش برگزاری مسافرت‌های گروهی است که تا به امروز ما سفر به تبریز،آبادان،کیش،کوهرنگ و دیگر شهرهای کشور داشته ایم. البته گاهی سفرهای انفرادی هم برای بعضی از اعضای گروه انجام شده است. اما مهم ترین مسئله ای که در بخش فعالیت‌های معیشتی به آن پرداختیم بیمه پیشکسوتان است، بیمه و مسائل درمانی در این بخش از فعالیت‌های انجمن قرار می‌گیرد و در کنار آن ، کمک در هزینه‌های معیشتی و مسایل مالی این افراد است که در این مورد از فعالیت موسسه به دلیل حفظ آبرو این دوستان از گفتن آن معذور هستیم و این بخش فقط بین ما و آن هنرمندان است.
بخش سوم هم مربوط به حمایت از تولید آثار هنری می‌شود. با توجه به بودجه ای که موسسه برای این بخش در نظر گرفته است ما تلاش داریم تا از تولیدات هنرمندان عضو موسسه حمایت کنیم یا در تولید آن کمک هرچند کوچکی داشته باشیم که تا امروز می‌توان به چاپ ۳ جلد کتاب و انتشار۲ آلبوم موسیقی اشاره کرد.در این بخش از فعالیت موسسه ما در تلاش هستیم تا اگر هنرمندی که از اعضای انجمن است و برنامه ای دارد مانند برگزاری نمایشگاه،تاتر،کنسرت و…از طریق موسسه آنها را حمایت کرده و حامی‌این عزیزان در حد توان خود باشیم».
از یاد رفتن بحران بزرگ افراد مشهور بسیاری از روانشناسان معتقدند هنرمندان، سالمندی سخت‌تری نسبت به بقیه افراد دارند. مهم ترین مسئله‌ای که ممکن است یک هنرمند سالمند را با خود درگیر کند، کم رنگ شدن شهرت و کم کاری آنهاست. این مسئله در مورد بازیگرها بیشتر خودش را نشان می‌دهد. به همین دلیل توجه به آنها در دوران میان‌سالی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
رضا بابک یکی از هنرمندان قدیمی‌می‌گوید: وقتی وارد میان‌سالی می‌شوید پیشنهادهای شما برای بازی کمتر می‌شود. نقش‌ها چالش تازه ای برای شما ایجاد نمی‌کنند. اکثر آنها نقش پدر یا پدر بزرگی هستند که در روند فیلم‌ها تاثیر خاصی ندارند. همین هم باعث می‌شود تا نقش‌ها را نپذیری و کم کم فراموش شوی. او می‌گوید بازیگرها در دوران میان‌سالی هم توانایی زیادی برای بازی کردن دارند اما تنها عده ای محدود در سینما و تلویزیون فعالیت می‌کنند.
ثریا قاسمی یکی از هنرمندان پیشکسوت ایرانی است که در تمام این سالها فعال بوده. او حتی توانست در سن ۷۶ سالگی سیمرغ بلورین بهترین بازیگر زن مکمل را به دست بیاورد. با این حال اما او هم از وضعیت زندگی هنرمندان در دوره ای که باید بازنشسته باشند و دغدغه مالی نداشته باشند گله مند است. او می‌گوید ورود نابازیگرها باعث شده تا بازیگران کهنه کار هر روز خانه نشین تر شوند و این خانه نشینی آفت بازیگری است که سالها زحمت کشیده و حالا توقع دارد ثمره این همه سال خودش را ببیند.
رحمانی حرف‌های هنرمندان پیشکسوت را تایید می‌کند و می‌گوید:« در حوزه هنرپیشگی متاسفانه تهیه کننده و کارگردان‌های به جای استفاده از این هنرمندان،از افرادی استفاده می‌کنند که با یک هزینه اندک در فیلم آنها بازی کنند.این بی رحمی‌حوزه سینما و تاتر است که این عزیزان را فراموش می‌کنند وگرنه مردم همیشه هنرمندان خود را دوست دارند و این دوستان هیچ وقت از مردم ناراضی نبودند.موسسه در این مورد از نظر معیشتی تلاش کرده تا به آنها کمک کند به طور مثال ما برای دوستانی که در بستر بیماری هستند یا دچار بیماری میشوند با مراجعه به موسسه تا جایی که در توانمان باشد چه به شکل مالی و چه به صورت فیزیکی به این هنرمندان کمک می‌کنیم همانطور که تا امروز با دو موسسه فیزیوتراپی و کلینیک صحبت کردیم تا به صورت رایگان به این دوستان خدمات ارائه دهند .اما در حوزه هنرپیشگی یا تولید فیلم متاسفانه با توجه به بودجه ای که تحت اختیار موسسه است برای ما این قبیل فعالیت‌ها مقدور نیست اما با انجام فعالیت‌های رفاهی که برای اعضای موسسه انجام می‌دهیم تلاش می‌کنیم بخشی از این بی مهری را از بین ببریم.
حالا با تشکیل موسسه حمایت از هنرمندان پیشکوست ، امید به بهبود اوضاع هنرمندان بیشتر شده. جالب اینجاست که وقتی از هنرمند نام می‌بریم بلافاصله اسم بازیگران و کارگردان‌ها به ذهن‌مان می‌رسد در صورتیکه هنرمندان حوزه‌های دیگر به مراتب وضعیت نامناسب تری دارند. هنرمندان خطاط، تصویرگر، نقاشی و خیلی از حوزه‌های دیگر که احتمالا در گمنامی به سر می‌برند تحت حمایت این موسسه هستند. موسسه‌ای که می‌خواهد کمک کند هنرمندان مشکلات معیشتی نداشته باشند و از یک سنی به بعد دغدغه نان، فکر و ذکر هر روزه‌شان نباشند. این موسسه تا حدی موفق بوده اما هنور هنرمندان زیادی هستند که با این موسسه آشنایی ندارند و در انزوای کامل به سر می‌برند.
مینا قنبری